Έργα Επίκουρου

Στην προσπάθειά μας να γνωρίσουμε, τον Ελληνικό Πολιτισμό, διαπιστώνουμε με θλίψη το μέγεθος της εσκεμμένης καταστροφής που υπέστη. Το μεγαλύτερο μέρος από τα γραπτά φιλοσοφικά του μνημεία χάθηκε στην πυρά, ναοί κατεδαφίσθηκαν, αγάλματα λεηλατήθηκαν και οδηγήθηκαν στα ασβεστοκάμινα, μεγαλοπρεπή δημόσια κτίσματα, στάδια, θέατρα, γυμνάσια αποψιλώθηκαν και αφέθηκαν στη λησμονιά. Μαζί με τα προηγούμενα χάθηκε πλήθος τεχνολογικών επιτευγμάτων, πολιτειακών συστημάτων και παραδόσεων, που στο σύνολό τους δημιούργησαν τον Ελληνικό τρόπο ζωής.
Η Επικούρεια φιλοσοφία μαζί με το μεγαλύτερο μέρος των γραπτών κειμένων της, ακολούθησε την τύχη του Ελληνικού Πολιτισμού και σκεπάστηκε από το σκοτάδι του μεσαίωνα. Ο Κήπος, η φιλοσοφική σχολή που ίδρυσε ο Επίκουρος το 306 π.χ., έπαψε να υπάρχει μετά από αιώνες συνεχούς λειτουργίας. Όλα τα μεγάλα έργα του, όπως και των υπολοίπων επικούρειων φιλοσόφων οδηγήθηκαν στον αφανισμό. Θυμίζουμε ότι ο Επίκουρος, ήταν από τους πολυγραφότερους φιλοσόφους στην Ιστορία.
Είχε συγγράψει έργα τα οποία αναπτύσσονταν σε 300 κυλίνδρους. Το επικούρειο οικοδόμημα στα πλαίσια του γνωστού ανταγωνισμού των φιλοσοφικών σχολών της αρχαιότητας, δέχθηκε αυστηρή κριτική τόσο στην φυσική όσο και στην ηθική του θεώρηση. Την εποχή εκείνη ο Επικούρειος Σοφός είχε τη δυνατότητα να αντιπαρατεθεί και να θέσει τα δικά του επιχειρήματα, να υπερασπισθεί τις απόψεις του ή και να καταφερθεί με τη σειρά του εναντίον των άλλων που του ασκούσαν κριτική.
Αργότερα, στα σκοτεινά χρόνια του μεσαίωνα, συντελέστηκε τέτοιου είδους καταστροφή από τους πολέμιους του ελληνικού κόσμου, ώστε ο Κήπος να σιωπήσει και σχεδόν το σύνολο των έργων του Επίκουρου αλλά και των άλλων μεταγενέστερων Επικούρειων φιλοσόφων να εξαφανισθεί. Τους τελευταίους αιώνες ερευνητές περιέσωσαν με πολύ κόπο ότι ήταν δυνατόν από την επικούρεια γραμματεία. Αποσπάσματα από αναφορές στην επικούρεια φιλοσοφία τρίτων συγγραφέων, γραπτά στα άδυτα βιβλιοθηκών, επιγραφές χαραγμένες σε λίθους, πάπυροι θαμμένοι στις στάχτες του Βεζούβιου ήρθαν στην επιφάνεια, εκδόθηκαν και μελετήθηκαν συστηματικά, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην Αναγέννηση του Ανθρώπου.
Από το έργο του Επίκουρου, σώζονται στις μέρες μας μέσω του βιογράφου Διογένη του Λαέρτιου (3αι. μ.χ.χ.) τρεις επιστολές - "Προς Ηρόδοτο"(περί Φύσεως), "Προς Πυθοκλή"(περί Ουρανίων Σωμάτων), "Προς Μενοικέα"(περί Ηθικής) - οι οποίες αποτελούν την επιτομή του φιλοσοφικού του συστήματος μαζί με τις "Κύριες Δόξες" και την διαθήκη του. Το 1888 ο C. WOTKE ανακάλυψε στο Βατικανό ανάμεσα στα χειρόγραφα του "Codex Vaticanus Graecus" την συλλογή "Επίκουρου Προσφώνησις".
Άλλες πηγές είναι το ποίημα "De rerum natura" του Λουκρήτιου, τα παπυρικά κείμενα του Ερκουλάνεουμ, η μεγάλη επιγραφή των Οινόανδων και έργα άλλων συγγραφέων της αρχαιότητας που αναφέρονται στον Επίκουρο, όπως π.χ. ο Κικέρων, ο Σενέκας, ο Σέξτος Εμπειρικός, ο Λουκιανός, ο Πλούταρχος κ.λ.π.

Οι τίτλοι των συγγραμμάτων του Επίκουρου

Τον κατάλογο παραδίδει ο Διογένης Λαέρτιος - Βίοι Φιλοσόφων Χ.10

ΠΕΡΙ ΦΥΣΕΩΣ 37 ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ
(σώζονται αποσπάσματα από τους παπύρους του Ερκουλάνουμ. Επίσης το έργο De rerum natura του Λουκρήτιου είναι βασισμένο στο Περί Φύσεως και αποτελεί πολύτιμη πηγή)
ΠΕΡΙ ΑΤΟΜΩΝ ΚΑΙ ΚΕΝΟΥ
ΠΕΡΙ ΕΡΩΤΟΣ
ΕΠΙΤΟΜΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΟΥΣ
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΡΙΚΟΥΣ
ΔΙΑΠΟΡΙΑΙ
ΚΥΡΙΑΙ ΔΟΞΑΙ (σώζεται διαβάστε το κείμενο εδώ)
ΠΕΡΙ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΦΥΓΩΝ
ΠΕΡΙ ΤΕΛΟΥΣ
ΠΕΡΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ Η΄ ΚΑΝΩΝ
ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΣ
ΠΕΡΙ ΘΕΩΝ
ΠΕΡΙ ΟΣΙΟΤΗΤΟΣ
ΗΓΗΣΙΑΝΑΞ
ΠΕΡΙ ΒΙΩΝ
ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΠΡΑΓΙΑΣ
ΝΕΟΚΛΗΣ ΠΡΟΣ ΘΕΜΙΣΤΑΝ
ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ
ΕΥΡΥΛΟΧΟΣ ΠΡΟΣ ΜΗΤΡΟΔΩΡΟΝ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΟΡΑΝ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΤΗ ΑΤΟΜΩ ΓΩΝΙΑΣ
ΠΕΡΙ ΑΦΗΣ
ΠΕΡΙ ΕΙΜΑΡΜΕΝΗΣ
ΠΕΡΙ ΠΑΘΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΝ
ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΝ
ΠΡΟΤΡΕΠΤΙΚΟΣ
ΠΕΡΙ ΕΙΔΩΛΩΝ
ΠΕΡΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ
ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟΣ
ΠΕΡΙ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΠΕΡΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΡΕΤΩΝ
ΠΕΡΙ ΔΩΡΩΝ ΚΑΙ ΧΑΡΙΤΟΣ
ΠΟΛΥΜΗΔΗΣ
ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΣ Γ’
ΜΗΤΡΟΔΩΡΟΣ Ε΄
ΑΝΤΙΔΩΡΟΣ Β΄
ΠΕΡΙ ΝΟΣΩΝ ΔΟΞΑΙ ΠΡΟΣ ΜΙΘΡΗΝ
ΚΑΛΛΙΣΤΟΛΑΣ
ΠΕΡΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ
ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ
ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ (σώζονται οι τρεις επιτομικές επιστολές)
(διαβάστε την επιστολή στον Μενοικέα εδώ)
(διαβάστε την επιστολή στον Ηρόδοτο εδώ)


www.epicuros.gr